Ειλικρινά δεν έχω την παραμικρή ιδέα για τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει το να μαζευόμαστε και να «κοιταζόμαστε στα μάτια» όπως κάνουν οι χίπστερ του Συντάγματος. Πολλοί έσπευσαν να λοιδορήσουν την ενέργεια αλλά προσωπικά δεν με ενοχλεί καθόλου. Ίσα – ίσα τη θεωρώ και λίγο… φευγάτη. Θα έλεγα πως μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε όπως το «ξεμάτιασμα». Βάζεις τη μάνα να σε ξεματιάζει από το κινητό και «κοπανάς» μαζί δύο extra Panadol. Όπερ σημαίνει, είναι καλό μαζί με ό,τι άλλα «ξόρκια» κάνουμε, να βγάζουμε που και που το μυαλό από την κατάσταση «οικονομικής λειτουργίας» ώστε να δουλέψει σε κατάσταση «λειτουργικής οικονομίας».
Αν το «νόημα» είναι μόνο το χρήμα, είμαστε καταδικασμένοι. Όλοι. Κι αυτοί που το έχουν κι αυτοί που δεν το έχουν. Ο Χέγκελ ως αρμοδιότερος εμού έχει καταδείξει τη σχέση λογικού – πραγματικού. Και το χρήμα αποδείχθηκε περίτρανα πως δεν είναι ούτε λογικό, ούτε πραγματικό. Οπότε μπροστά μας, έχει ανάψει μια τεράστια πινακίδα που αναβοσβήνει σχηματίζοντας τη φράση: «Προσοχή γκρεμός»!
Εκ των πραγμάτων λοιπόν είναι η ώρα του αναστοχασμού στην άκρη του γκρεμού… Για τον καθένα προσωπικά και για τον κόσμο ολόκληρο. Το «κουβάρι» ωστόσο είναι τόσο μπερδεμένο που κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί πως έχει την παραμικρή ιδέα για το πώς θα μπορούσε να δοθεί μια έγκυρη απάντηση για όλα.
Υπάρχουν μόνον ενδιαφέρουσες επισημάνσεις, όπως αυτή που έκανε ο Μαξ Χορκχάιμερ από την πάλαι ποτέ περίφημη Σχολή της Φραγκφούρτης, σύμφωνα με την οποία «Η θρησκεία του Λόγου είχε μέσα της τόση μισαλλοδοξία όση και η παλιά θρησκεία». Το βλέπουμε άλλωστε καθαρά πλέον μέσω του γενικού τρόμου, της κοινωνικής αποσάθρωσης, της εμφύλιας σύγκρουσης και της γενικευμένης αναταραχής. Αυτή η εξορθολογισμένη κυριαρχία ενδιαφέρεται μόνο για την αναπαραγωγή της και όχι για τους ανθρώπους αυτούς καθ’ αυτούς, εφόσον το κριτήριο και το μέτρο δεν είναι ο άνθρωπος αλλά «να βγαίνουν τα νούμερα» στα επιστημονικά παραδείγματα που τυφλά ακολουθεί, όταν όλο και πιο έντονα και βίαια, οι απλοί άνθρωποι εξαναγκάζονται να αισθάνονται περιττοί. Είτε ως κοινωνικές οντότητες, είτε ακόμη και ως φυσικές υπάρξεις.
«Ο καθένας μπορεί να απολαύσει μια πολυτελή ζωή εάν ο πλούτος που προέρχεται από τις μηχανές διαμοιράζεται, αλλιώς οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανόν καταλήξουν οικτρά φτωχοί εάν οι ιδιοκτήτες των μηχανών συσπειρωθούν ενάντια στην αναδιανομή του πλούτου», έγραψε την περασμένη εβδομάδα ο διάσημος Βρετανός θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ σε ανάρτησή του στην ιστοσελίδα Reddit. «Μέχρι στιγμής, οι τάσεις φαίνεται πως κλίνουν προς την δεύτερη επιλογή, με την τεχνολογία να οδηγεί την αυξανόμενη ανισότητα», πρόσθεσε.
Οφείλουμε συνεπώς να αναλάβουμε οι ίδιοι ως άμεσα θιγόμενοι, να βάλουμε πάνω στο «τραπέζι» το κρίσιμο πολιτικό ερώτημα: Και τώρα τι κάνουμε; Να γυρίσουμε στα «σπήλαια»; Το βέλος του ιστορικού χρόνου δείχνει μόνον μπροστά. Συνεπώς θα πρέπει να σκεφτούμε πως θα πάμε μπροστά αλλά με νέους όρους, νέες σχέσεις, νέα αρχιτεκτονική στην καθημερινότητα και νέα φιλοσοφία στην κοινωνική συμβίωση. ‘Ενας από τους πρώτους Ευρωπαίους διανοητές που το έθεσε ως ζήτημα ήταν και ο Μισέλ Φουκώ (Εξουσία, Τέχνη, Ηθική): «Αυτό που με εκπλήσσει είναι το ότι στην κοινωνία μας η τέχνη έχει γίνει κάτι που συνδέεται μόνο με τα αντικείμενα κι όχι με τα άτομα ή τη ζωή. Δεν θα μπορούσε όμως να γίνει έργο τέχνης η ζωή του καθενός μας; Γιατί να είναι καλλιτεχνικό αντικείμενο η λάμπα ή το σπίτι και όχι η ζωή μας;»
Να κάνουμε τη ζωή μας, τέχνη! Να της δώσουμε αξία. Αυτή είναι η τέχνη του βίου. Ό,τι ευαγγελιζόταν πάντα, με οικουμενικό τρόπο, η Ελληνική Ανατολή. Να παίρνεις το ακατέργαστο μάρμαρο της μητέρας γης μέσα από τα σπλάχνα της Πεντέλης και να το υψώνεις Παρθενώνα στο «γαλάζιο τ’ ουρανού». Αν έχεις κάνει αυτό, μετά μπορείς να κάνεις τα πάντα…
Έχω συγκρατήσει μια ωραία φράση που λέει «οι ανθρώπινοι πολιτισμοί γεννιούνται και πεθαίνουν δίπλα σε ναούς». Έχει μεγάλη αλήθεια αυτή η φράση μέσα της. Γι αυτό και πιστεύω πως αδικεί πολύ όλο αυτό το ταξίδι που έκανε το ανθρώπινο πνεύμα, αν είναι να πεθάνουμε δίπλα στους «σύγχρονους ναούς» μας, που δεν είναι άλλοι από τα κτίρια διοίκησης των Κεντρικών Τραπεζών εκεί όπου λαμβάνονται πλέον αποφάσεις, έξω και πέρα από κάθε δημοκρατικό έλεγχο. Αποφάσεις για το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Δηλαδή, πόσα βήματα απέχουμε από την εποχή των Φαραώ;
Ακόμη και για λόγους αισθητικής, που λέει ο λόγος, πρέπει να αναζητήσουμε μια «έξοδο κινδύνου» από όλο αυτό. Να ξανασυναντηθούμε με το αληθινό νόημα του πολιτισμού αλλιώς θα μας καταπιεί η βαρβαρότητα. Αυτή είναι μια παγκόσμια ανάγκη των καιρών και μια παγκόσμια αγορά αναζήτησης νοήματος «πεινάει» για φρέσκες απαντήσεις σε αιώνια ερωτήματα…
Τηρουμένων των αναλογιών, αυτή ακριβώς τη δουλειά έκανε ο Σωκράτης. Με τη διαλεκτική του μέθοδο ένωνε τις «τελίτσες», ώστε οι μαθητές του να έχουν μια αίσθηση προορισμού για τα πράγματα, ένα ηθικό υπόδειγμα για το πώς αξίζει να ζει κανείς.
Για να έρθω λοιπόν και στα τρέχοντα δικά μας, πάνω σε αυτή τη βάση η μόνη σοβαρή πολιτική για τον ελληνικό πολιτισμό, αν υποθέσουμε πως κάτι τέτοιο μας ενδιαφέρει ακόμη, θα ήταν να δώσουμε συνέχεια σε αυτό το δρόμο, τον λιγότερο ταξιδεμένο. Και νιώθω κατάπληκτος που η «Πρώτη Φορά Αριστερά» στέκει αμήχανη και μπροστά στον πολιτισμό που υποτίθεται πως ήταν για δεκαετίες το «δυνατό» της σημείο. Ενώ το μόνο που έχει να κάνει αν πιστεύει κατ’ ελάχιστον αυτά που λέει, είναι το αυτονόητο. Να σχεδιάσει και να υλοποιήσει την κινητοποίηση όλου του πολιτισμικού δυναμικού της χώρας αλλά και την πρόσκληση – πρόκληση προς δίκτυα καλλιτεχνών, δημιουργών, φιλοσοφικών κοινοτήτων, διεθνών πολιτιστικών οργανισμών κλπ, να κάνουμε την Αθήνα, την παγκόσμια «Μέκκα» Υπηρεσιών Νοήματος, μια «silicon valley» του πολιτισμού που θα μετασχηματίζει και θα αποδίδει υψηλή προστιθέμενη αξία στους ανθρώπους, όχι στα αντικείμενα. Και να αναζητήσει χρηματοδοτικά κεφάλαια στο «χρηματιστήριο» του παγκόσμιου funding.
Όπως είπε και σε ανύποπτο χρόνο η πρωθιέρεια της μετα – πανκ εποχής, Siouxsie Sioux: «If it doesn’t break you, It will make you». Η Αθήνα της ανθρωπιστικής κρίσης θα έστελνε σε εκατομμύρια δημιουργικούς ανθρώπους ανά τον κόσμο, παλιούς και καταξιωμένους, νέους «ψαγμένους» και «ψαχνόμενους», ένα συναρπαστικό μήνυμα. Η Αθήνα αντί να λυγίζει και να (αυτο)καταστρέφεται, να βγαίνει μπροστά, να πειραματίζεται και να δημιουργεί έναν καλύτερο και ανώτερο εαυτό, για να (ξανα)δώσει ένα καινούργιο νόημα στον κόσμο.
Athens Calling. Είσαι «μέσα»;
Το αυθεντικό brand μιλάει… Είμαι βέβαιος πως θα ήταν πολλοί αυτοί που θα απαντούσαν θετικά και θα γίνονταν διαρκώς όλο και περισσότεροι.
Μην περιμένετε βέβαια να μιλήσει έτσι ένας επαγγελματίας πολιτικός. Αλλά ο επί του Πολιτισμού αρμόδιος υπουργός Αρ. Μπαλτάς δεν είναι τέτοιος… Κι αυτό, μου φαίνεται μια καλή ευκαιρία.
ΥΓ: Για να κάνουμε μια «καλή αρχή», καλέστε κύριε Μπαλτά την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών να συνεργαστεί με ένα από τα πιο σπουδαία ευρωπαϊκά μυαλά στο χώρο των digital τεχνών, τον Γάλλο Yoann Lemoine, γνωστό στη μουσική σκηνή ως Wookid, να σας κάνουν από κοινού μια πρόταση για το πώς θα μοιάζει η πρόσκληση σε ένα τέτοιο παγκόσμιο project, βασισμένη πάνω στο παρακάτω concept:
