Ξεκινώντας ένα Διάλογο για τη Δημιουργικότητα στο Διαδίκτυο

foto1Μια από τις πιο πρωτότυπες εκφράσεις με τις οποίες επιχειρήθηκε να χαρακτηριστεί το παγκόσμιο «σήμερα» είναι: «the recommendation age», η εποχή των συστάσεων. Οι συστάσεις (και οι αυτοσυστάσεις) είναι αυτές που ανοίγουν «μονοπάτια» μέσα στην πυκνή «ζούγκλα» των πληροφοριών και πολύ δικαιολογημένα ο Dunkan Watts παραλλάσσοντας την περίφημη ρήση του Bill Clinton «it’s the economy, stupid», συνόψισε τη νέα πραγματικότητα με τη φράση: it’s the network, stupid! Τα δίκτυα και οι ψηφιακές κοινότητες αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο στις καθημερινές επιλογές μας καθώς οι άνθρωποι διαβάζουν, ακούνε, παρακολουθούνε, αγοράζουν ότι διαβάζουν, ακούνε, παρακολουθούνε, αγοράζουν οι άλλοι άνθρωποι. Τόσο απλά.

Αυτή η νέα πραγματικότητα έχει καταλυτικές επιδράσεις για την πολιτιστική βιομηχανία με την ευρύτερη δυνατή έννοια. Δημοφιλία σήμερα σημαίνει πως πολλοί σύνδεσμοι (links) παραπέμπουν σε μένα. Όταν κανένας δεν παραπέμπει στην ιστοσελίδα μου ή δεν βρίσκεται σε διάδραση με τις προσωπικές μου social media pages ουσιαστικά δεν υπάρχω, στο βαθμό που η ορατότητα και η συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο συγκροτούν αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως exposure culture, «πολιτισμός του εκτίθεσθαι» σε ελεύθερη μετάφραση.

Ο κόσμος αλλάζει. Το amazon πουλάει σήμερα περισσότερα βιβλία που μέχρι χθες δεν θα είχαν καμία τύχη να πουληθούν από τα ράφια ενός παραδοσιακού βιβλιοπωλείου. Κάτι παρόμοιο ισχύει και με το iTunes όπου τα mega hits και τα b sides καταχωρούνται με τον ίδιο τρόπο σε μια τράπεζα δεδομένων και είναι εξίσου προσβάσιμα, την ώρα που τo MySpace και το youtube είναι παγκόσμιοι συναθροιστές του «user created content» για επίδοξους νέους δημιουργούς.

Με λίγα λόγια, η ψηφιακή επανάσταση έχει δημιουργήσει καινούργια δίκτυα, νέες κοινότητες και καινοτόμες μορφές διαδραστικότητας, μεταμορφώνοντας την παραγωγή και την διανομή των ήδη καθιερωμένων μορφών τέχνης και επιτρέποντας σε καινούργιες μορφές τέχνης, πολιτιστικής έκφρασης και δημιουργίας να αναδυθούν. Είναι αυτονόητο πλέον πως ο πολιτισμός και η δημιουργικότητα συναντώνται αναγκαστικά με την τεχνολογία και μόνο μέσα από τη γόνιμη και «έξυπνη» συνάντησή τους, μπορούν να γεννηθούν πολιτιστικά προϊόντα ευρείας απεύθυνσης και υψηλής προστιθέμενης αξίας για τους χρήστες του διαδικτύου παγκοσμίως.

Χρειαζόμαστε λοιπόν καλλιτέχνες και ευρύτερα δημιουργούς, οι οποίοι να αντιλαμβάνονται την δυναμική και τις προσφερόμενες δυνατότητες των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορικής. Σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να ενθαρρύνουμε κοινότητες και άτομα να βλέπουν τον εαυτό τους σαν πρεσβευτές της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής τους εμπειρίας, που αναζητούν κοινό τόσο σε τοπικό και εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η μεγάλη πρόκληση για την τέχνη, την κουλτούρα και την πολιτιστική κληρονομιά είναι να φέρουν κοντά ανθρώπους από διάφορες κοινότητες με τρόπους που θα επιτρέψουν την έκφραση της ιδιαίτερης ταυτότητας και των καλλιτεχνικών φιλοδοξιών τους, έτσι ώστε αυτά τα στοιχεία να έχουν μια σταθερή επιρροή σε τοπικό, αλλά και μέσω διαδικτύου σε παγκόσμιο επίπεδο.

Γίνεται; Όλα γίνονται! Αυτό ήταν και το συμπέρασμα του πολύ επιτυχημένου Workshop για την Δημιουργική Οικονομία, τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και τα Κοινωνικά Δίκτυα που οργάνωσε τη Δευτέρα 15.2.2016 η i-Dialogue με ιδιαίτερη μεγάλη προσέλευση κοινού. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν από δέκα καταξιωμένους στο χώρο τους mentors ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον storytelling ενιαίας καταγραφής διαφορετικών γνώσεων, εμπειριών, βιωμάτων αλλά και προτάσεων για καινοτόμες λύσεις σε θέματα Πολιτιστικής Επιχειρηματικότητας, Τεχνολογίας, Επικοινωνίας, Ανάλυσης Δεδομένων, Δημιουργικής Οικονομίας, Διαδικτυακής Ασφάλειας, Πνευματικών Δικαιωμάτων, Οπτικής Επικοινωνίας κ.ά.

Η αξιοποίηση του Workshop από την ομάδα έρευνας της i-Dialogue, φιλοδοξούμε να οδηγήσει στο άμεσο μέλλον:

  • στην καταγραφή/ανάπτυξη ερευνητικού/εκπαιδευτικού/επιμορφωτικού περιεχομένου και την διανομή του.
  • στον σχεδιασμό/ανάπτυξη/αξιοποίηση νεοφυούς Λογισμικού από τις συνεργαζόμενες με την i-Dialogue επιχειρήσεις.
  • στην ανάπτυξη νέων Μορφών Κοινωνικών Δικτύων και Ψηφιακών Κοινοτήτων.
  • στην ανάπτυξη Νέων Μοντέλων Επιχειρηματικότητας.

Με τα λόγια του επικοινωνιολόγου Norbert Bolz «ο κόσμος της παγκόσμιας επικοινωνίας είναι πλέον μια γιγαντιαία επιφάνεια εργασίας, όπου δεν υπάρχουν πια τεχνικώς προνομιούχοι τόποι και όπου όλες οι ιεραρχίες έχουν ισοπεδωθεί». Σε αυτή την «γιγαντιαία επιφάνεια εργασίας», στην οποία κάποιοι βλέπουν κινδύνους και απειλές, τα δημιουργικά μυαλά μπορούν να δουν πρωτόγνωρες ευκαιρίες. Αρκεί όποιος προσανατολίζεται σε αυτόν τον «θαυμαστό καινούργιο κόσμο» να κατανοήσει τα μέσα, τα εργαλεία και τη φιλοσοφία που τον καθορίζει. Είναι ο λόγος που στο εν λόγω workshop έκλεισα την εισαγωγική παρουσίασή μου με μια ρήση του Φερνάντο Πεσσόα από τον διάσημο «Αναρχικό Τραπεζίτη» του: “I’m as much an anarchist in theory as I am in practice”.

anarchist banker


Stay tuned…

Love is in the Air: O «Βαρού» είναι… θεούλης!

 

10ecof01-varoufakis-berlino-reuters-01Στα τέλη της δεκαετίας του 60, στις χώρες της Δύσης, έγινε μια μεγάλη επανάσταση. Είναι αυτή που σχηματικά αποκαλούμε «Μάη του 68» και η οποία δεν έμοιαζε με καμία από τις προηγούμενες επαναστάσεις στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού, καθότι δεν ήταν ούτε πολιτική, ούτε οικονομική, ούτε κοινωνική. Ήταν μια πολιτισμική επανάσταση, η οποία αμφισβήτησε ολόκληρη την αστική παράδοση, ζητώντας την κατάργηση κάθε δεσμευτικής ιεραρχίας και αποθεώνοντας την ηδονή, σε όλες τις εκδοχές της, ως αναπαλλοτρίωτο φυσικό δικαίωμα για κάθε άνθρωπο.

Η επανάσταση αυτή είχε ως διακηρυγμένο στόχο την ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση. Αλλά όχι με τον τρόπο που την ήθελε η αστική ηθική, δηλαδή σαν έναν επίμονο και επίπονο δρόμο ωρίμανσης του χαρακτήρα και του πνεύματος. Αλλά σαν ένα «εδώ και τώρα» που θα το καθιστούσε εφικτό η φαντασία, εξού και το περίφημο σύνθημα «η φαντασία στην εξουσία».

Μπορεί ο Ντε Γκωλ να νίκησε τον Κον Μπετίτ στους δρόμους του Παρισιού, όμως – τουλάχιστον κατά τον γράφοντα – η επανάσταση αυτή νίκησε. Νίκησε διότι με έναν αθόρυβο τρόπο εξόρισε δια παντός τους «καλούς τρόπους» της αστικής ευγένειας, επέβαλε τις προκλητικές εμφανίσεις σαν κι αυτές του προσφάτως αποδημήσαντα David Bowie και μετατόπισε το επίκεντρο της ζωής από τη μέρα στη νύχτα. Το κυριότερο όμως ήταν πως άλλαξε για πάντα το ηθικό πρότυπο της κυρίαρχης τάξης. Κατακρήμνισε από το θρόνο του τον εγκρατή ενοχικό προτεστάντη αστό και έχρισε νέο «βασιλιά» τον Αναρχικό Τραπεζίτη, ακριβώς έτσι όπως τον περιγράφει ο Φερνάντο Πεσσόα. Ο ήρωας του δημοφιλούς αυτού βιβλίου, κατάφερε να γίνει τόσο πολύ πλούσιος, με αποτέλεσμα πια να είναι ελεύθερος από το χρήμα. Και έτσι, κατόρθωσε να αποκτήσει την κοινωνική ελευθερία, τον απόλυτο στόχο του αναρχισμού!

Καρπός αυτής της πολιτισμικής επανάστασης ήταν οι εταιρείες τεχνολογίας και επικοινωνιών των ΗΠΑ που γεννήθηκαν μέσα από τη φαντασία και το αίτημα της προσωπικής απελευθέρωσης από τα δεσμά του χρήματος, κατακτώντας το. Τα παραδείγματα είναι γνωστά και είναι περιττό να θυμίσω τους μεταμοντέρνους «Κονκισταδόρες» που «πάτησαν το πόδι» στο El Dorado του ανεξερεύνητου ψηφιακού κόσμου που μόλις είχε ανακαλυφθεί. Και τελικά αποδείχθηκε πως η φαντασία κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο καθώς εξαιτίας της ψηφιακής επανάστασης τίποτα δεν μπορεί να είναι ίδιο όπως πριν.

Η παλιά αστική τάξη πραγμάτων έχει τελειώσει για τον δυτικό κόσμο. Γι αυτό και δεν έχουν πλέον απολύτως καμία σημασία οι όροι της παραδοσιακής πολιτικής γεωγραφίας όπως εμφανίζονταν στον οριζόντιο άξονα, όπου στο ένα άκρο ήταν ή Δεξιά και στο άλλο η Αριστερά και στη μέση το Κέντρο. Σήμερα το οριζόντιο πολιτικό σύστημα τέμνεται εκ των πραγμάτων και από έναν κατακόρυφό άξονα που έχει «πάνω» και «κάτω». Άξονας που έχει να κάνει με την ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση, τη διαρκή υπέρβαση των συνόρων της φαντασίας και την ευρύτητα της αντίληψης για τα πράγματα και τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Η προσθήκη μιας νέας διάστασης στον πολιτικό χώρο έχει τεράστιας σημασίας επιπτώσεις. Η επίκληση αξιών όπως η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφότητα δεν έχει κανένα νόημα εάν δεν αφορούν τον καθένα προσωπικά στη διεκδίκηση της αυτοπραγμάτωσής του «εδώ και τώρα». Όπως επίσης καμία πολιτική απόφαση δεν μπορεί να είναι η σωστή, στο μέτρο που δεν λαμβάνει υπόψη της την πυκνότητα του χρόνου που έχει επιβάλλει πλέον παγκοσμίως η οικονομία των δικτύων. Γι αυτό και συνήθως οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται καθυστερημένα με αποτέλεσμα όλα τα προβλήματα να μετατρέπονται σε κρίσεις και η διακυβέρνηση να είναι μια συνεχής διαχείριση κρίσεων. Η Ε.Ε είναι ο ορισμός αυτής της παροιμιώδους ανικανότητας συγχρονισμού με την πυκνότητα του πολιτικού χρόνου που επιβάλλουν οι ταχύτητες των δικτύων. Όταν όλα είναι “real time”, τότε το πολιτικό «εδώ και τώρα» δεν μπορεί να είναι σύνθημα αλλά κυβερνητική πρακτική. Η Ελλάδα ασφαλώς είναι η χειρότερη περίπτωση στην Ε.Ε.

Σίγουρα για το ελληνικό πολιτικό προσωπικό όλη αυτή η συλλογιστική ηχεί τουλάχιστον παράξενη. Κι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Ζούνε σε άλλο «χρόνο». Μαζί ασφαλώς με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ομολόγους τους. Είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης Lee Hsien Loong είναι ο μόνος πολιτικός στον κόσμο που ξέρει να γράφει κώδικα, όπως ανακοίνωσε ο Mark Zuckerberg με προσωπικό του ποστ κατά τη συνάντησή τους στην έδρα του Facebook.

12715350_10102648978971701_949295915261648075_n

Κανένας Ευρωπαίος πρωθυπουργός δεν έχει μια αντίστοιχη δεξιότητα. Αντίθετα έχουμε ένα Γιούνκερ, ο οποίος παριστάνει τον «μποέμ» της παλιάς αστικής τάξης, πίνοντας και σαχλαμαρίζοντας. Κι ο άνθρωπος αυτός διαχειρίζεται τη μεγαλύτερη κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Μαζί με τον «δικό μας» Δημήτρη Αβραμόπουλο. Αυτή είναι η Ευρώπη… σήμερα!

Όταν η Ευρώπη φτάνει σε τέτοια χάλια, είναι η ώρα να σαλπάρει κανείς για Αμερική! Το έχει αποδείξει η ιστορία…

ΥΓ1: Αρέσει, δεν αρέσει, ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ό,τι πιο κοντινό θα μπορούσαμε να έχουμε σε… Αναρχικό Τραπεζίτη. Το ό,τι έφτασε μάλιστα να βάλει και εισιτήριο 12 ευρώ για να παρακολουθήσει κανείς την ιδρυτική πράξη του DiEM25 τον κάνει στα μάτια μου… θεούλη! Επιπλέον, τo ό,τι κάνει παρέα με πραγματικά ευφυείς ανθρώπους όπως ο Brian Eno, εκ των αρχηγών της πολιτισμικής επανάστασης του 60-70, δείχνει πως εκτός από το twitter καταλαβαίνει κι από άλλα πράγματα. Ίσως και από το πώς αλλάζουν τον κόσμο τα … βαρυτικά κύματα. Ο «Βαρού» είναι ένας μη – πολιτικός πολιτικός. Κι αυτό κάνει μεγάλη διαφορά. Οπότε λέω αφελώς: Εδώ που φτάσαμε, μήπως ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε την Αμερική;

ΥΓ2: Make love, not war. Μεγάλη αλήθεια! Μέρα που είναι κιόλας…

ΥΓ3: Τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, ό,τι ήταν οι καραβέλες στην εποχή της ανακάλυψης του Νέου Κόσμου, είναι οι σημερινές επιχειρήσεις της «νέας οικονομίας» που επιχειρούν, άλλες με επιτυχία και άλλες όχι, τον διάπλου του διαδικτύου για να φτάσουν και να έχουν θέση στον θαυμαστό καινούργιο ψηφιακό κόσμο. Δεν ξέρω αν μπορούν ακόμη να γράφουν ιστορία οι παρέες , σίγουρα όμως έχουν καλές ιστορίες για να αφηγηθούν. Μη χάσετε το storytelling της μεγάλης παρέας της i-Dialogue, αύριο Δευτέρα 15.2.2016, 5μμ – 9 μμ, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη στο Θησείο. Η γνώση είναι δύναμη και πρέπει να μοιράζεται ΕΛΕΥΘΕΡΑ!

Πρώτη δημοσίευση: Rizopoulos Post

Τα καλά σχολεία…

public eduΑνήκω σε μια πολύ τυχερή γενιά, γεννημένους στη δεκαετία 1965 – 1975. Θεωρώ τυχερή τη γενιά μου γιατί πρόλαβε να ζήσει και το παρελθόν που έφευγε  και το μέλλον που ερχόταν. Όμως απ’ όλα όσα ζήσαμε ως γενιά, γιατί εγώ μπορώ να μιλήσω καλύτερα μόνο για τη δική μου, το πιο σημαντικό που μας συνέβη ήταν πως προλάβαμε να πάμε σε καλά δημόσια σχολεία. Ήταν τότε που στα ιδιωτικά πήγαιναν οι «σκράπες», αυτοί που «τα είχαν» αλλά «δεν το’ χαν».

Αυτή ακριβώς  υπήρξε μια μεγάλη κατάκτηση, η οποία αποτέλεσε μάλιστα και βασική πρόνοια του Συντάγματος της Μεταπολίτευσης. Πρόνοια που επιτάσσει δημόσια δωρεάν εκπαίδευση παρεχόμενη από το κράτος και υποχρεωτική τουλάχιστον για εννέα χρόνια.

Στα πρότερα Συντάγματα της Ελλάδας,  η παιδεία θεωρείτο απλά σαν ατομικό δικαίωμα. Το Σύνταγμα του 1975 θεωρεί καθαρά την παιδεία όχι μονάχα ατομικό δικαίωμα ,αλλά και κοινωνικό.  Διότι αν συμβαίνει αυτό,  τότε μιλάμε για μια κοινωνία που δίνει μια ευκαιρία σε όλους. Αυτή ήταν η καταστατική συνθήκη της «Μεταπολίτευσης» κατά τη γνώμη μου. Είναι η ελάχιστη εγγύηση για μια δημοκρατική κοινωνία. Αλλιώς μιλάμε για κάτι άλλο, που προφανώς είναι κάτι λιγότερο από δημοκρατία. Κάθε τι λιγότερο όμως,  προϋποθέτει ερπύστριες, είτε αυτές ακούγονται ανατριχιαστικά όπως στο Πολυτεχνείο του ’73 είτε είναι … αθόρυβες. Το σύνθημα του Πολυτεχνείου »Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» ήταν πολύ σοφό έστω και αν προδόθηκε από όσους στριμώχτηκαν στην πολιτική αρένα ως πολιτικοί εκπρόσωποι της γενιάς αυτής.

Κάθε γενιά όμως έχει το δικό της χρέος. Θα ήταν μεγάλη αχαριστία και αγνωμοσύνη εκ μέρους της γενιάς μου – η οποία ωφελήθηκε τα μέγιστα από το να έχει μια καλή δημόσια εκπαίδευση –  να μην την υπερασπιστεί και να μη διεκδικήσει το ίδιο και για τα σημερινά παιδιά, τα παιδιά της.  Και να το κάνει τώρα καθώς η δημόσια εκπαίδευση βρίσκεται κάτω από τις αθόρυβες ερπύστριες του οικονομικού ολοκληρωτισμού, οιουδήποτε χρώματος. Μη σας ξεγελάνε οι ταμπέλες.

Η εκπαιδευτική ανισότητα στη χώρα μας βαθαίνει επικίνδυνα. Κι είναι αυτή που αποτελεί τη χειρότερη μορφή κοινωνικής ανισότητας. Διαιωνίζει, κάτω από τη μάσκα της ουδετερότητας, τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες και  υπονομεύει τη βάση της κοινωνικής συνοχής και της δημοκρατίας, ακόμη και την ίδια τη λειτουργία της αγοράς που χρειάζεται κατάλληλα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό.

Αν παραιτηθούμε ως κοινωνία από το δικαίωμα να υπάρχουν καλά δημόσια σχολεία για όλα τα παιδιά, ώστε το καθένα να’ χει μια πραγματική ευκαιρία, τότε το ανάθεμα που θα πέσει σε αυτή τη χώρα θα είναι σε πέτρες  και μολότοφ! Μετά μάλλον θα είναι απλά ζήτημα χρόνου να ακουστούν και οι ερπύστριες των τανκς.

Πρώτη δημοσίευση: My ΠΕΝΤΕΛΗ