Ένας φίλος μου, σεφ σε «πεντάστερο» ( αν ανοίξει…), επιμένει πως όταν αλλάζεις πιάτα πρέπει να μεσολαβεί σορμπέ με λεμόνι. Ειδικά σε περιπτώσεις ακραίας αντίθεσης των γεύσεων, όπως στην περίπτωση της «γέφυρας» από κρέας σε ψάρι. Το σορμπέ λεμόνι σβήνει τη γεύση που προηγήθηκε κι αφήνει καθαρό τον ουρανίσκο για τη γεύση που έρχεται.
Δεν ξέρω ποιος είναι «μάστερ σεφ» στο Μαξίμου, ξέρω όμως πως ο Θεοδωρικάκος, έχοντας πολύτιμο εφόδιο τη μαθητεία του στην ΚΝΕ, το είπε καθαρά: «Καπιταλισμό έχουμε!». Στον καπιταλισμό των ταχυτήτων «5G», εκ των πραγμάτων ισχύει το «here today, gone tomorrow» που λέει και ο «καλός» Αγγλοσαξονικός κόσμος. Μάζεψε γρήγορα τα κέρδη και για τις ζημιές …. έχει ο θεός. Ή ο λαός.
Ο Κ. Μητσοτάκης είναι αυτή την ώρα «καβάλα στο άλογο» έχοντας σχηματίσει ένα προσωπικό κεφάλαιο εμπιστοσύνης με μια μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας. Καλώς ή κακώς, τυχαία ή στρατηγικά σχεδιασμένα, δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Είναι γεγονός. Και είναι ο λόγος που ο Τσίπρας είναι πεταμένος στα σχοινιά και δεν τον ακούει κανένας, όσα «What if..» κι αν γράψει για την Εφημερίδα των Συντακτών.
Ωστόσο υπάρχει ένας ορατός κίνδυνος για το πολιτικό μέλλον του Κ. Μητσοτάκη. Η «συμφωνία αλήθειας» είναι από δύσκολο έως αδύνατο να τηρηθεί στις συνθήκες που διαμορφώνονται παγκοσμίως, μετά την πρώτη φάση της πανδημίας και χωρίς κανένας να γνωρίζει αν και πότε θα υπάρξει και δεύτερο κύμα. Αλλά ακόμη και στο καλύτερο υγειονομικό σενάριο, όλοι οι διεθνείς χρηματοοικονομικοί αναλυτές συμφωνούν σε ένα πράγμα: Είναι από δύσκολο έως αδύνατο η καμπύλη ύφεσης / ανάπτυξης να έχει σχήμα V, δηλαδή σύντομη επάνοδο σε αλματώδη ανάπτυξη μετά τη χαώδη καταβαράθρωση των οικονομιών από το lockdown.
Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να εξανεμιστεί το κεφάλαιο εμπιστοσύνης που σχηματίστηκε στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη για τρεις βασικούς λόγους, τα πρώτα φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης, τη διαχείριση των τουρκικών προκλήσεων στον Έβρο και την υγειονομική επιτυχία του χαμηλού «σκορ» σε κρούσματα και θανάτους.
Το να συνεχίσει στη «νέα πραγματικότητα» τη διακυβέρνηση «σαν να μην τρέχει τίποτα», μετά την εμπειρία του Γιώργου Παπανδρέου, δεν το λες και πολύ σοφό. Ήταν ο λόγος που και ο Τσίπρας πήγε σε εκλογές, όταν ηττήθηκε η στρατηγική του πρώτου εξαμήνου της διακυβέρνησής του έναντι των Βρυξελλών . Ο Μητσοτάκης είναι σε πολύ πλεονεκτικότερη θέση, εφόσον ο ίδιος δεν έχει άμεσα την ευθύνη για όσα θα φέρει το «τσουνάμι» της παγκόσμιας ύφεσης.
Άρα έχει κάθε λόγο να καταγράψει τα πολιτικά κέρδη του ενός χρόνου διακυβέρνησης και με «προίκα» τα 24 δις που θα ρίξει στην οικονομία, να ζητήσει εντολή για τη διαχείριση μιας κατάστασης που προδιαγράφεται όσο μαύρη την περιέγραψε και ο ίδιος στο διάγγελμά του, μιλώντας για μια παγκόσμια κρίση που όμοιά της δεν έχουμε δει εδώ και τρεις γενιές. Σε κάθε περίπτωση, διαμορφώνονται συνθήκες που στερούν την πραγματική βάση του αφηγήματος της ΝΔ που υπερψήφισε η κοινωνία τον περασμένο Ιούλιο.
Όπως σημειώνεται και στο τελευταίο μηναίο δελτίο του ΣΕΒ, η δημοσιονομική κατάσταση όπως διαφαίνεται στην μετά τον κορονοϊό εποχή προφανώς επηρεάζει δυσμενώς τη βιωσιμότητα του χρέους, καθώς προκύπτουν πρωτογενή ισοζύγια για το 2020 και το 2021 δυσμενέστερα των συμφωνηθέντων. Συνεπώς η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να ζητήσει, για αναπτυξιακούς σκοπούς, τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων-στόχων μέχρι και το 2022 είναι απίθανο να βρει ανταπόκριση. Όσο για το γαλλογερμανικό «Ταμείο Ανάκαμψης» ισχύει το «Ζήσε Μάη μου…».
Με αυτά τα δεδομένα οι πρόωρες εκλογές θα ήταν ένα… σορμπέ λεμόνι. Θα έσβηναν γλυκά τη γεύση της «συμφωνίας αλήθειας» πριν περάσει αναγκαστικά η χώρα στο επόμενο «πιάτο». Διαφορετικά οι «γεύσεις» θα μπερδευτούν κι αυτό έχει πάντα, όπως λέει και ο φίλος μου ο σεφ, δυσάρεστες συνέπειες για το τραπέζι. Ενίοτε και για τη Δημοκρατία.

πρώτη δημοσίευση 24/5 RP.GR

Ο Χαρδαλιάς ήρθε για να μείνει. Ο πλανήτης έχει μπει στη ζώνη του λυκόφωτος. Καμία πραγματικότητα δεν θα είναι ίδια με όσα ξέραμε. Όχι τόσο εξαιτίας της πανδημίας (τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα) όσο εξαιτίας των συνεπειών από τη διαχείριση της πανδημίας με τον «κινέζικο» τρόπο. Αλλά σε αυτό το μικρό κομμάτι του πλανήτη που λέγεται Ελλάδα διασταυρώνονται τρείς κρίσεις. Η κρίση των συνεπειών του κορωνοιού σε μια πτωχευμένη επί της ουσίας χώρα που ζει στην εντατική του ευρω-ψυχιατρείου του Δρ. Σόιμπλε, τη στιγμή που ο φθονερός γείτονας, η Τουρκία, ανοίγει την πόρτα για να τελειώσει τη δουλειά.
Εντάξει ο Καζαντζάκης λέει πως η Ελλάδα ζει μέσα από διαδοχικά θαύματα. Μάλλον θα χρειαστούμε άλλο ένα τέτοιο. Διότι μετά το ευχάριστο διάλλειμα του Μαΐου που βγήκαμε να ανεμίσουμε τις πλεξούδες μας στα λιβάδια, μας περιμένουν δύσκολοι μήνες. Με τον τουρισμό κλειστό και την εστίαση ανοιχτή για «εσωτερική κατανάλωση», θα πεινάσει πολύς κόσμος εφόσον ξεκαθαρίστηκε πως «λεφτόδεντρο» δεν υπάρχει. Δεν συμβαίνει μόνο σε μας, συμβαίνει παντού. Οι γείτονες κλαίνε τις πτωχευμένες τους τράπεζες και κάποιος πρέπει να πληρώσει γι αυτό…
Μπορεί λοιπόν σήμερα ο Χαρδαλιάς να κάνει τον «σούπερ ήρωα» της Marvel κυνηγώντας παππούδες στις τράπεζες και πιτσιρικάδες που πίνουν μπύρες στις πλατείες , αλλά όταν το πράγμα «στραβώσει» με την Τουρκία, τότε θα πρέπει να ξεχάσει αυτές τις «ήσυχες μέρες» του «Μένουμε στον κόσμο του Malboro». Σύντομα θα κληθεί να αναμετρηθεί με όλους τους συλλογικούς φόβους που θα βγούνε στους δρόμους ή θα κλειστούνε στα σπίτια και θα πρέπει να εγγυηθεί ένα κράτος προστασίας για τους πολίτες του. Μαζί με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ασφαλώς. Άλλωστε και ο ίδιος ο Χαρδαλιάς αυτό ονειρεύεται. Όταν μεγαλώσει να γίνει Χρυσοχοίδης. Έχει διαμορφώσει πρότυπο ηγεσίας ο Μιχάλης. Πρώτον, δεν διαβάζει ποτέ μνημόνια και δεύτερον, κάνει κάθε δέκα χρόνια μια έρευνα για την Μαρφίν.

Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένας τόπος κάτω από το ήλιο που πρόκοβε πολύ. Οι άρχοντές του – γιατί από κει ξεκινάνε όλα – γνώριζαν το μυστικό του Δισκοπότηρου. Κατά την παράδοση ήταν το Δισκοπότηρο, με το οποίο ο Χριστός, κατά το Μυστικό Δείπνο, έδωσε στους μαθητές να πιούν το κρασί της Διαθήκης του. Οπότε ήταν το κέντρο της ζωής της χώρας, αν και κρατιόταν σαν επτασφράγιστο μυστικό.
Όμως με το πέρασμα του χρόνου το μυστικό ξεχάστηκε, το πλάκωσε η λήθη. Αλλά η λήθη για τα θεμελιώδη έχει πάντα κακές συνέπειες, όσο κι αν αυτό προκαλεί τον εγωκεντρικό μοντερνισμό μας που παίζει την «τυφλόμυγα» μπροστά στην παρακμιακή ισοπεδοποίηση. Να όμως που η αλήθεια πάντα μπαίνει σε κίνηση και αποδίδει δικαιοσύνη.
Οι άρχοντες λοιπόν αρρώστησαν. Μαζί τους αρρώστησε και ολόκληρη η χώρα. Παλάτια κατέρρεαν, κήποι ξηραίνονταν, φτώχεια και πείνα απλώνονταν σαν μαύρο σύννεφο πάνω από τον τόπο. Πολλοί γιατροί προσπαθούσαν να γιατρέψουν τους άρχοντες, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Οι «ανώτερες τάξεις» πηγαινοέρχονταν στο παλάτι, ζητώντας να μάθουν όσα περισσότερα μπορούσαν για την κατάσταση της υγείας του Μεγάλου Άρχοντα για να ξέρουν και πως θα «τοποθετηθούν». Η απελπισία σκέπαζε τη χώρα. «Η απελπισία είναι ασθένεια προς θάνατο», όπως γνωμάτευσε ευφυώς ο Κίρκεγκωρ, προειδοποιώντας ταυτόχρονα πως «το πεθαίνω από απελπισία μετατρέπεται σταθερά σε ένα ζην.».
Στο παραμύθι όμως, ένας άσημος, φτωχός ιππότης, αγνοούσε την εθιμοτυπία της «αυλής», οπότε παραμερίζoντας τους «Gatekeepers» , βγήκε και φώναξε ξαφνικά το αδιανόητο: «Που είναι το Δισκοπότηρο;».
Μόλις ακούστηκε η φράση για το μυστικό που είχε πέσει στη λήθη και ήταν ο πυρήνας του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού «DNA» της χώρας, αμέσως ο Μεγάλος Άρχοντας, σηκώθηκε από το κρεβάτι της αρρώστιας, οι ποταμοί και οι πηγές άρχισαν να ρέουν, η βλάστηση επανήλθε και το ερειπωμένο παλάτι ξανάρχισε να λάμπει.
Έτσι είναι η αλήθεια των παραμυθιών, σαν ψέμα. Μια φράση αποδείχθηκε ικανή να αναστήσει κοινωνία και φύση. Αλλά μια φράση για την ουσία που εκφεύγει των ιστορικών συγκυρίων. Μια φράση για το παραπάνω από «γαμήσι και δουλειά» στο οποίο εκπίπτει η ύπαρξη, λησμονώντας τις πραγματικές ρίζες του δέντρου της ζωής. Μια φράση για να αναζωπυρώσει ένα σβησμένο αίσθημα και να ανορθώσει μια θολωμένη επίγνωση.

Ας πάρουμε προσωπικά αυτό το παραμύθι. Ας δούμε τι συμβαίνει στο «βασίλειο» του καθενός μας τώρα που μένουμε σπίτι και ποιο μυστικό είναι αυτό που θάψαμε αλλά είναι κατεπείγουσα ανάγκη να θυμηθούμε, καθώς το σκοτάδι απλώνεται. Στο ζωολογικό κήπο του Βερολίνου αποφάσισαν για οικονομικούς λόγους να θανατώσουν τα μισά ζώα και να τα ταΐσουν στα άλλα μισά. Είναι μόνον η αρχή της δυστοπίας. Η στιγμή που ζούμε είναι όσο ακραία οριακή περιγράφεται στην εναρκτήρια ατάκα της ταινίας «Πλατφόρμα» του Netflix: «Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων. Αυτοί που είναι πάνω, αυτοί που είναι κάτω και αυτοί που πέφτουν.».
Υπάρχουν όμως και καλά νέα. Ο Χριστός Ανέστη και είναι μαζί μας!

ΥΓ: Το άρθρο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του καλού φίλου και συναδέλφου Ρίζου Ψύλλου που έφυγε M. Πέμπτη στα 54 χρόνια του, «επί ξύλου κρεμάμενος», σε μια αγορά χωρίς ηθική. Καλό ταξίδι, «αλήτρα»!

Πρώτη δημοσίευση 19/4/2020 rp.gr

Αυτοί που σήμερα τα έχουν βάλει με τη Γκρέτα είναι οι ίδιοι που θα έλεγαν και την Αντιγόνη υστερική έφηβη, που τα έχει βάλει με το θείο της, που είναι πεισματάρα και αυταρχική και που εν πάση περιπτώσει πρέπει να το βουλώσει γιατί είναι πολύ μικρή για να ξέρει.
Όπως και στην τραγωδία της Αντιγόνης έτσι και στην τραγωδία της Γκρέτα, υπάρχει ένα τυμπανισμένο πτώμα με ευθύνη της εξουσίας. Μόνο που σήμερα ο νεκρός αδερφός είναι το νεκρό περιβάλλον μας. Από τον Αμαζόνιο μέχρι τη Σιβηρία. Από τα λιωμένα παγόβουνα μέχρι τα χιλιάδες στρέμματα καμένων δασών κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα.
Η Γκρέτα φωνάζει «μου κλέψατε τα όνειρά μου». Με ένα τρόπο είναι το ίδιο με αυτό που λέει και η «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ: Τί με νοιάζουν εμέναν η πολιτική σας, οι ανάγκες σας, οι άθλιες ιστορίες σας; Εγώ μπορώ ακόμα να λέω «όχι» σε ό,τι δε μ’ αρέσει. Και σεις, με το στέμμα σας, με τους φρουρούς σας, με τα κουδούνια και τα χαϊμαλιά σας, μονάχα, να με θανατώσετε μπορείτε, επειδή είπατε «ναι».
Η κλεψύδρα έχει από καιρό γυρίσει ανάποδα και ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την ανθρωπότητα. Αυτό δεν το είπε πρώτη η Γκρέτα. Το έχουν πει σε όλους τους τόνους χιλιάδες επιστήμονες του καιρού μας. Και το έχουν πει όσο πιο καθαρά μπορούν: «Σε πολύ λίγο, θα είναι πολύ αργά». To 1992 περισσότεροι από 1.700 ανεξάρτητοι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και η πλειονότητα των εν ζωή βραβευμένων με Νόμπελ επιστημών, υπέγραψαν το «World Scientists’ Warning to Humanity».
Πέρασαν 25 χρόνια, ένα τέταρτο του αιώνα, και τον Νοέμβριο του 2017, αυτή τη φορά 15.000 επιστήμονες από 184 χώρες ήχησαν τη σάλπιγγα του κινδύνου υπογραμμίζοντας πως «όχι μόνο η ανθρωπότητα απέτυχε να σημειώσει βήματα προόδου για να επιλύσει τις γνωστές περιβαλλοντικές προκλήσεις της αλλά είναι πολύ ανησυχητική και η εξακρίβωση ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν επιδεινωθεί σοβαρά».
Λογικά θα έπρεπε να έχει προκληθεί παγκόσμιο σοκ από την ανακοίνωση της Αποκάλυψης με φαρδιά πλατιά την υπογραφή της επιστήμης. Φαίνεται πως αναπτύσσουμε αντισώματα στις δυσάρεστες πληροφορίες και επιμένουμε να διασκεδάζουμε τις ανησυχίες μας. Φαίνεται πως έτσι βυθισμένοι στους καναπέδες μας, ένας θάνατος σε μια δημοφιλή τηλεοπτική σειρά μπορεί να μας συγκινεί περισσότερο από τον θάνατο ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Η Γκρέτα είναι οργισμένη γιατί μας βλέπει με τη στολή του τρελού κλόουν να οδηγούμε με «χίλια» και να είναι ζήτημα χρόνου η πρόσκρουση πάνω στον τοίχο του εξελικτικού αδιεξόδου. Είμαστε σε γενικευμένο πόλεμο με τον εαυτό μας και προτιμούμε να «ξεχνιόμαστε» παρά να κάνουμε κάτι για να αποτρέψουμε την καταστροφή. Μπορεί στιγμιαία να παίρνουμε μια ανήσυχη έκφραση αλλά στο τέλος της μέρας χώνουμε το κεφάλι στο μαξιλάρι και συνεχίζουμε σαν να μην έγινε και τίποτα σημαντικό. Προφανώς γιατί ξέρουμε ενδόμυχα, έστω κι αν δεν το ομολογούμε, πως η συνειδητοποίηση του οικολογικού κινδύνου θα έχει ως αποτέλεσμα μια πολύ μεγάλη ανατροπή για τον ατομικό κομφορμισμό μας.
Όσοι ενοχλούνται λοιπόν από την αισθητική της Γκρέτα, ας βγάλουν πρώτα τη στολή του κλόουν και μετά ως υπεύθυνοι ενήλικοι πολίτες μπορούν να έχουν και σοβαρή άποψη.

πρώτη δημοσίευση: RIZOPOULOS POST