Η μισή αλήθεια είναι fake news!

Υπάρχει ένα υποτιμημένο παράδοξο της γνώσης που παίζει καθοριστικό ρόλο στις προηγμένες υπερ-συνδεδεμένες φιλελεύθερες δημοκρατίες μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα των πληροφοριών που κυκλοφορούν, τόσο περισσότερο στηριζόμαστε σε «φίλτρα αξιοπιστίας» για την αξιολόγησή τους. Η εξαιρετικά αυξημένη πρόσβαση στις πληροφορίες και τις γνώσεις που έχουμε σήμερα δεν μας ενδυναμώνει, ούτε μας καθιστά πιο αυτόνομους, γνωστικά. Αντίθετα, μας καθιστά περισσότερο εξαρτημένους από τις κρίσεις και τις αξιολογήσεις άλλων ανθρώπων σχετικά με τις πληροφορίες στις οποίες έχουμε πρόσβαση.
Αντιμετωπίζουμε μια θεμελιώδη αλλαγή της σχέσης μας με τη γνώση. Προχωράμε προς την εποχή στην οποία οι πληροφορίες θα έχουν αξία μόνο εάν έχουν ήδη φιλτραριστεί, αξιολογηθεί και σχολιαστεί. Σε αυτό το φως, η αξιοπιστία είναι ο κεντρικός πυλώνας της συλλογικής νοημοσύνης σήμερα. Είναι ο φύλακας της γνώσης και έχει τα κλειδιά της πύλης.
Αυτός υπήρξε ο ρόλος του Σ. Τσιόδρα μέχρι σήμερα. Φοβάμαι πως τα » ήξεις αφήξεις ουκ εν πολέμω θνήξεις» για τη μάσκα (και όχι μόνο) τον κάνουν πλέον να ακούγεται σαν Πυθία και όχι σαν το «αξιόπιστο φίλτρο» που έχει ανάγκη η κοινωνία μπροστά στα δύσκολα που έρχονται. Την ώρα της κρίσης, τίποτα δεν είναι ανώτερο από την αλήθεια και κάθε παραβίαση αυτής της αρχής για να υπηρετηθεί η οποιαδήποτε σκοπιμότητα, όσο εύλογη κι αν φαίνεται, έχει συνέπειες. Μία από τις πτυχές αυτού του αόρατου πολέμου είναι η αναμέτρηση φαινομενικότητας και ουσίας. Όλοι, και κυρίως αυτοί που έχουν την ευθύνη να οργανώνουν την πληροφορία πρέπει να διαλέξουν πλευρά, συναισθανόμενοι – ίσως και για πρώτη φορά – πως η μισή αλήθεια είναι fake news!

Πόση κανονικότητα χωράει στη «νέα κανονικότητα» ;

Οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα της συνήθειας και το χειρότερο που μπορείς να μας κάνεις είναι να μας ξεβολέψεις. Ακόμη κι αν η κανονονικότητα που νοσταλγούμε είναι αυτή που μας έκανε τόσο γουρούνια ώστε να γαμάμε «τζάμπα» εκδιδόμενες μετανάστριες. Η εκμετάλλευση της αδυναμίας είναι πλέον τόσο ορατή που χτυπάει «κόκκινο».
Όχι δεν είμαστε όλοι στο ίδιο έργο θεατές. Η αντίθεση μεταξύ καθολικότητας και ιδιαιτερότητας κάνει το έργο να είναι άλλο για τον καθένα μας. Έχει όμως ένα κοινό παρονομαστή ως οικουμενικό ζητούμενο. Να απελευθερωθούμε από τη σκλαβιά που επιβάλλεται μαζικά, κάτω από το ανελέητο μαστίγιο της υποκρισίας. Να συμφωνήσουμε πως τίποτα δεν είναι ανώτερο από την αλήθεια πως όπου υπάρχει φως, υπάρχει και σκιά. Και όταν καταφέρνουμε να αναγνωρίσουμε τη σκιά μας, σημαίνει πως απελευθερωθήκαμε από τα δεσμά του φόβου που μας κάνει να γυρνάμε αλλού το κεφάλι μπροστά σ’ αυτό που συμβαίνει δίπλα μας ή να κοιτάμε σαν χαμένοι στο διάστημα ψελλίζοντας ασυναρτησίες.
Πόσο ακόμη μπορούμε να παριστάνουμε τους «τυφλούς» μόνο και μόνο για να μην ανταλλάξουμε τη «κανονικότητά» μας με την ευθύνη που προϋποθέτει η ελευθερία. Πόσο ακόμη θα αρνούμαστε πως ο πλανήτης έχει γίνει ένας μεγάλος κουβάς από σκατά; Η KGB, πιο ισχυρή από ποτέ, κυβερνάει δια πυρός και σιδήρου τη Ρωσία που απειλείται άμεσα με πτώχευση λόγω του πετρελαϊκού «κραχ» , το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας αποδεικνύεται άτρωτο στον κορονοιό και λανσάρει κρυπτονόμισμα και η Γερμανία κάνει την «καλή», υποδεχόμενη ασυνόδευτα ανήλικα, σε καιρούς παγκόσμιας πανδημίας της παιδοφιλίας, από το Κρανίδι μέχρι το Μπάκιγχαμ. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία υπό την ηγεσία δύο «κλόουν» μετράνε κάτι χιλιάδες νεκρούς και σκέφτονται μήπως η μόνη λύση είναι ενέσεις χλωρίνης.
Με αυτούς τους όρους, στη «νέα κανονικότητα» δεν χωράει… κανονικότητα. Στην καλύτερη περίπτωση να χωράει ένα μεγάλο μηδέν. Ο «Μάης 68» διαρκείας που έζησε η Ευρώπη, με τη φαντασία στην εξουσία, τώρα τελειώνει και πέφτει στα κεφάλια μας. Θα μιλήσουν ξανά οι «ιμπεριαλισμοί» για τη διανομή της πίτας. Στο βαθμό που αντέξουμε, με μόνο εφόδιο κάποιες θεμελιώδεις αξίες, ίσως και να καταφέρουμε να το πάρουμε όχι από κει που το αφήσαμε, αλλά από την αρχή. Ας διατηρήσουμε την πίστη πως η ύπαρξη δεν μπορεί να πάει τόσο άσχημα.

ΣΚΟΙΛ ΕΛΙΚΙΚΟΥ ΛΟΙΜΩΧΘΗΚΑΝ είναι το Σχέδιο;

Ζούμε μια ιστορική στιγμή. Κι όπως συμβαίνει πάντα, οι άνθρωποι ζούμε την ιστορία λες και παίζουμε «τυφλόμυγα». Γι αυτό και οι εξηγήσεις συνήθως έρχονται όταν πλέον δεν χρειάζονται. Όμως αυτό που έχει συμβεί είναι πολύ «μεγάλο» για να δείχνουμε αμέριμνοι μένοντας σπίτι. Διότι όλο και περισσότεροι αντιλαμβανόμαστε πως τελικά αν και τα πήγαμε πολύ καλά στο υγειονομικό μέτωπο, σε δεύτερο χρόνο μπορεί να συναντηθούμε με τον … ξαφνικό θάνατο. Ό,τι αποφεύχθηκε δηλαδή με τόσους κόπους και θυσίες, να το δούμε τώρα να συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας μόλις βγούμε από το σπίτι.
Προφανώς είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Αλλά από πουθενά δεν φαίνεται η παραμικρή διάθεση για παγκόσμιες λύσεις. Ούτε καν για ευρωπαϊκές. Εδώ που φτάσαμε πρέπει λοιπόν να είναι σαφές αν το εθνικό κράτος είναι αποφασισμένο να προστατέψει τον εντός συνόρων πληθυσμό του για τον οποίο και είναι υπεύθυνο. Και να μας παρουσιάσει ένα τουλάχιστον αρχικό σχέδιο για το πως θα το κάνει. Αυτό είναι αναγκαίο καθώς οι συνθήκες είναι πρωτόγνωρες και όπως έλεγαν παλιά οι χρηματιστηριακές διαφημίσεις των «σομόν» σελίδων επί των ημερών του τσάρου Γιάννου Παπαντωνίου «οι προηγούμενες αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές».
Όταν μιλάμε για προστασία του πληθυσμού σε επίπεδο οικονομίας εννοούμε να μην πηδάει ο κόσμος από τα μπαλκόνια. Για να είμαστε σαφείς. Αυτό μπορεί να αποφεύχθηκε προσωρινά με 800άρια και 600άρια και πολύ σωστά, αλλά ολόκληρη η κοινωνία αγωνιά για το πως θα μοιάζει η επόμενη μέρα. Ούτε ο Πέτσας που μοιάζει με ρομπότ που μιλάει με νιι και λιιι, ούτε ο sexy Χαρδαλιάς είναι οι σωστές απαντήσεις στο αγωνιώδες ερώτημα «Υπάρχει Σχέδιο?». Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα μόνο και μόνο επειδή ο Χρυσοχοίδης τα πήγε καλά στον Έβρο είναι ένα τεράστιο λογικό άλμα. Πείθει ελάχιστα έως καθόλου ένα κόσμο που δουλεύει, δημιουργεί, επενδύει, ένα κόσμο που άντεξε με τα χίλια ζόρια τα δέκα προηγούμενα χρόνια και που πάνω που είπε «Δόξα τω Θεώ» άρχισε τα «Βοήθα Παναγιά!».
Η οικονομική κρίση μπροστά στην οποία θα βρεθούμε αντιμέτωποι δεν χωράει ούτε «επικοινωνία», ούτε «πελατειακό κράτος». Είναι μια μη συνηθισμένη κατάσταση. Οπότε δεν μπορούμε να επαναπαυτούμε στους συνήθεις τρόπους διακυβέρνησης. Χρειάζεται εθνικό σχέδιο, με ιεραρχήσεις, με τεκμηριωμένες στοχεύσεις, με σοβαρά καθορισμένους στόχους, με πόρους χρηματοδότησης και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Δεν είναι η ώρα ούτε για «γελάκια», ούτε για «ατάκες». Μπορεί να μην βοηθάει η ποιότητα του δημόσιου διαλόγου στα ΜΜΕ στη συνειδητοποίηση αυτής της ανάγκης, ωστόσο είναι υποχρέωση μιας κυβέρνησης που πήρε την εντολή να κυβερνήσει με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και εκ των πραγμάτων τώρα καλείται να κυβερνήσει από δω και πέρα με πολιτικές που δεν θα έχουν την παραμικρή σχέση με αυτό. Πρέπει λοιπόν να παρουσιάσει στον ελληνικό λαό το σχέδιο με το οποίο θα πορευτούμε.
Ο φόβος της αβεβαιότητας εντείνεται όσο υπάρχει η αίσθηση πως αυτοσχεδιασμοί όπως το 600άρι για την πολύπαθη «μεσαία τάξη» δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το τσουνάμι. Αν είναι αυτό όλο κι όλο που μπορεί να προσδοκά η μεσαία τάξη που νιώθει τώρα να βυθίζεται σε κινούμενη άμμο, τότε χαθήκαμε. Το «ΣΚΟΙΛ ΕΛΙΚΙΚΟΥ ΛΟΙΜΩΧΘΗΚΑΝ» είναι το Σχέδιο;
Ανασφάλεια που ξεχειλίζει με την προεξοφλούμενη αναβολή για του χρόνου της τουριστικής σεζόν αλλά και το αβέβαιο μέλλον της βιομηχανίας που όσο περνάει ο καιρός πληθαίνουν κι εκεί οι αναστολές εργασιών, καθώς οι παραγγελίες είναι σε ελεύθερη πτώση, οι πρώτες ύλες πανάκριβες, η ρευστότητα περιορισμένη και τα δάνεια τρέχουν. Εκ των πραγμάτων έρχεται νέο κύμα «κόκκινων δανείων» και οι πολυσωσμένες τράπεζες θα χρειάζεται να ξανασωθούν.
Κάπως έτσι τα βλέπουν και οι εκθέσεις παγκόσμιων οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ. Γι αυτό και πρέπει να υπάρξει σχέδιο σωτηρίας. Μαζί με άλλους; Μόνοι μας; Με νέους συμμάχους; Με παλιούς συμμάχους σε νέους ρόλους; Το σχέδιο σωτηρίας θα πρέπει να υπάρξει ούτως ή άλλως. Αλλιώς θα μιλάμε για καταστροφή τέτοιας έκτασης που το υγειονομικό κομμάτι του κορονοϊού θα μοιάζει με «παράπλευρες απώλειες».
Προφανώς δεν είναι κάτι απλό και εύκολο. Αλλά οι κυβερνήσεις γι αυτό εκλέγονται, για τα δύσκολα. Τα εύκολα μπορούν να τα κάνουν όλοι. Είναι κατανοητή επίσης η συνθετότητα της σκέψης και ο συνδυασμός των εμπειριών που απαιτεί ένα τέτοιο εγχείρημα αλλά ακριβώς αυτό είναι το νόημα του επιτελικού κράτους. Να υλοποιεί σχέδιο και όχι να εξυπηρετεί αιτήματα. Όπως επίσης είναι θεμελιώδες σε μια δημοκρατία το δικαίωμα του Έλληνα πολίτη να γνωρίζει το σχέδιο αυτό, όταν μάλιστα εξαρτάται άμεσα από αυτό, το ψωμί του και η ζωή του. Για να κρίνει αν το σχέδιο αυτό μπορεί να το κάνει δικό του και να πετύχει ή αν πρόκειται να είναι ο «χρήσιμος μαλάκας» στα σχέδια άλλων.
ΥΓ: Παράδειγμα ηγεσίας έδωσε ο «ΤΙΤΑΝΑΣ». Ο Παπαλεξόπουλος είπε αυτό που λέει τη δύσκολη ώρα ο σοβαρός ηγέτης και δεν τρέχει στην ουρά για να πάρει επίδομα από το «γκουβέρνο». «Συνεχίζουμε με ίδιες δυνάμεις! «.

Πρώτη δημοσίευση 20.4.2020 στο Flash.gr

Ο Χριστός Ανέστη και είναι μαζί μας!

Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε ένας τόπος κάτω από το ήλιο που πρόκοβε πολύ. Οι άρχοντές του – γιατί από κει ξεκινάνε όλα – γνώριζαν το μυστικό του Δισκοπότηρου. Κατά την παράδοση ήταν το Δισκοπότηρο, με το οποίο ο Χριστός, κατά το Μυστικό Δείπνο, έδωσε στους μαθητές να πιούν το κρασί της Διαθήκης του. Οπότε ήταν το κέντρο της ζωής της χώρας, αν και κρατιόταν σαν επτασφράγιστο μυστικό.
Όμως με το πέρασμα του χρόνου το μυστικό ξεχάστηκε, το πλάκωσε η λήθη. Αλλά η λήθη για τα θεμελιώδη έχει πάντα κακές συνέπειες, όσο κι αν αυτό προκαλεί τον εγωκεντρικό μοντερνισμό μας που παίζει την «τυφλόμυγα» μπροστά στην παρακμιακή ισοπεδοποίηση. Να όμως που η αλήθεια πάντα μπαίνει σε κίνηση και αποδίδει δικαιοσύνη.
Οι άρχοντες λοιπόν αρρώστησαν. Μαζί τους αρρώστησε και ολόκληρη η χώρα. Παλάτια κατέρρεαν, κήποι ξηραίνονταν, φτώχεια και πείνα απλώνονταν σαν μαύρο σύννεφο πάνω από τον τόπο. Πολλοί γιατροί προσπαθούσαν να γιατρέψουν τους άρχοντες, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Οι «ανώτερες τάξεις» πηγαινοέρχονταν στο παλάτι, ζητώντας να μάθουν όσα περισσότερα μπορούσαν για την κατάσταση της υγείας του Μεγάλου Άρχοντα για να ξέρουν και πως θα «τοποθετηθούν». Η απελπισία σκέπαζε τη χώρα. «Η απελπισία είναι ασθένεια προς θάνατο», όπως γνωμάτευσε ευφυώς ο Κίρκεγκωρ, προειδοποιώντας ταυτόχρονα πως «το πεθαίνω από απελπισία μετατρέπεται σταθερά σε ένα ζην.».
Στο παραμύθι όμως, ένας άσημος, φτωχός ιππότης, αγνοούσε την εθιμοτυπία της «αυλής», οπότε παραμερίζoντας τους «Gatekeepers» , βγήκε και φώναξε ξαφνικά το αδιανόητο: «Που είναι το Δισκοπότηρο;».
Μόλις ακούστηκε η φράση για το μυστικό που είχε πέσει στη λήθη και ήταν ο πυρήνας του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού «DNA» της χώρας, αμέσως ο Μεγάλος Άρχοντας, σηκώθηκε από το κρεβάτι της αρρώστιας, οι ποταμοί και οι πηγές άρχισαν να ρέουν, η βλάστηση επανήλθε και το ερειπωμένο παλάτι ξανάρχισε να λάμπει.
Έτσι είναι η αλήθεια των παραμυθιών, σαν ψέμα. Μια φράση αποδείχθηκε ικανή να αναστήσει κοινωνία και φύση. Αλλά μια φράση για την ουσία που εκφεύγει των ιστορικών συγκυρίων. Μια φράση για το παραπάνω από «γαμήσι και δουλειά» στο οποίο εκπίπτει η ύπαρξη, λησμονώντας τις πραγματικές ρίζες του δέντρου της ζωής. Μια φράση για να αναζωπυρώσει ένα σβησμένο αίσθημα και να ανορθώσει μια θολωμένη επίγνωση.

Ας πάρουμε προσωπικά αυτό το παραμύθι. Ας δούμε τι συμβαίνει στο «βασίλειο» του καθενός μας τώρα που μένουμε σπίτι και ποιο μυστικό είναι αυτό που θάψαμε αλλά είναι κατεπείγουσα ανάγκη να θυμηθούμε, καθώς το σκοτάδι απλώνεται. Στο ζωολογικό κήπο του Βερολίνου αποφάσισαν για οικονομικούς λόγους να θανατώσουν τα μισά ζώα και να τα ταΐσουν στα άλλα μισά. Είναι μόνον η αρχή της δυστοπίας. Η στιγμή που ζούμε είναι όσο ακραία οριακή περιγράφεται στην εναρκτήρια ατάκα της ταινίας «Πλατφόρμα» του Netflix: «Υπάρχουν τρία είδη ανθρώπων. Αυτοί που είναι πάνω, αυτοί που είναι κάτω και αυτοί που πέφτουν.».
Υπάρχουν όμως και καλά νέα. Ο Χριστός Ανέστη και είναι μαζί μας!

ΥΓ: Το άρθρο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του καλού φίλου και συναδέλφου Ρίζου Ψύλλου που έφυγε M. Πέμπτη στα 54 χρόνια του, «επί ξύλου κρεμάμενος», σε μια αγορά χωρίς ηθική. Καλό ταξίδι, «αλήτρα»!

Πρώτη δημοσίευση 19/4/2020 rp.gr

Zero #2

Ο γιορτασμός αποτελεί τη στάση μου, ανεξάρτητα από το τι φέρνει η ζωή.
Osho

Το γεγονός πως άνθρωποι και πράγματα συνδέονται με δίκτυα αιτιακών σχέσεων δεν σημαίνει πως οι σχέσεις αυτές είναι προκαθορισμένες και κατατείνουν αναπότρεπτα σε ένα προοικονομημένο τέλος.
Στα κρίσιμα σταυροδρόμια καταργείται ο εύκολος και ξεκούραστος ντετερμινισμός. Στη ζώνη του ιστορικά απρόβλεπτου μόνον η αμεσότητα της ανάδρασης με τα γεγονότα της πραγματικότητας και τη μη γραμμική εξέλιξή τους, δημιουργεί τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην ουτοπία και τη δυστοπία.
Ζούμε «στιγμή» κατά την οποία η ένστικτη ενσυναίσθηση αρχίζει να προσλαμβάνει κρισιμότερη σημασία από την «κοινή λογική» για την ταυτοποίηση αχαρτογράφητων δυνατοτήτων που εμφανίζονται απρόβλεπτα , χωρίς να προκύπτουν από τον αυτοματισμό της πολιτικής, οικονομικής, επιστημονικής και κοινωνικής αιτιότητας.
Από το «σημείο μηδέν», οι διαφορετικές ενδεχομενικότητες είναι πρώτη φορά τόσο ανοιχτές. Για το χειρότερο αλλά και για το καλύτερο. Η δύναμη της βούλησης είναι αυτή που μπορεί να μεταβάλλει την κατεύθυνση της αιτιότητας. Προς έναν παγκόσμιο ολοκληρωτισμό ή προς τον απελευθερωτικό μετασχηματισμό των πραγματικών δυνατοτήτων της ανθρωπότητας.
Θα είναι λάθος όλο αυτό που συμβαίνει να αντιμετωπιστεί με τον φόβο. Άλλο ευθύνη, άλλο φόβος. Για να είμαι υπεύθυνος δεν σημαίνει πως πρέπει να νιώθω άρρωστος και φορέας της μόλυνσης. Είμαι υπεύθυνος όταν νιώθω ελεύθερος. Αυτό σημαίνει πως ό,τι κι αν συμβαίνει εμείς θα το κάνουμε με τη δύναμη της βούλησης να συμβεί για καλό. Θα σπάσουμε τις αιτιώδεις αλυσίδες για να επιβεβαιώσουμε την ανθρώπινη ελευθερία. Όπως έχουν πει οι καλύτεροι από μας: «Αν χαθεί, εγώ θα φταίω».