Category Archives: premium content

Το εύκολο ανάθεμα

O πιο εύκολος τρόπος είναι να ρίχνεις ένα ανάθεμα, έναν αφορισμό και να καθαρίζεις. Όχι με το πρόβλημα αλλά με την «εικόνα» που θέλεις να δείχνεις, κι ας είναι στην πραγματικότητα μια οφθαλμαπάτη.

Τα πρόσφατα επεισόδια στα ΕΠΑΛ της Σταυρούπολης και του Ευόσμου αποδεικνύουν πως το πρόβλημα του Νεοναζισμού στη χώρα μας είναι πλέον «συστημικό». Δεν είναι δέκα φιγούρες του υποκόσμου και 500.000 ηλίθιοι που «αγοράζουν» μια εναλλακτική αφήγηση για τα πράγματα, απόλυτα ταυτισμένη με την ωμότητα και το έγκλημα. Το πρόβλημα είναι «συστημικό» γιατί αυτή η αφήγηση κερδίζει καρδιές νέων παιδιών.

Στα μάτια των παιδιών αυτών,  η φιλελεύθερη δημοκρατία είναι κληρονομική ολιγαρχία. Παιδιά βιαίως φτωχοποποιημένων γονιών,  χωρίς την ελπίδα πως θα γυρίσει ο τροχός αφού το «ματσάκι» είναι στημένο και η «άνοδος» στην επάνω κατηγορία δεν κερδίζεται πλέον με τη δημόσια εκπαίδευση, όπως γινόταν σε όλη τη μεταπολεμική ιστορία της χώρας. 

Μέσα στην οικονομία της γνώσης και την κοινωνία της πληροφορίας, η δημόσια εκπαίδευση απαξιώνεται συστηματικά, αντανακλώντας την ηθελημένη αδυναμία του κράτους να έχει προτεραιότητες  για το κοινό καλό. Οπότε υπάρχει για να υπακούει στις πολυεθνικές, να διασώζει τράπεζες με δημόσιο χρήμα, να αγοράζει φρεγάτες και να πολλαπλασιάζει ακατάπαυστα την ισχύ των δυνάμεων καταστολής.  

Στη φύση και στην κοινωνία δεν υπάρχουν κενά. Το κενό της δημόσιας εκπαίδευσης ως διαδικασίας και μηχανισμού κοινωνικής κινητικότητας, καλύπτεται με όλο και πιο ανησυχητικούς ρυθμούς  από τη νεοναζιστική ακροδεξιά, η οποία επενδύει στην απόγνωση και στην αμάθεια, υποδεικνύοντας «εύκολους» αποδιοπομπαίους, για να χαϊδέψει τα ναρκισσιστικά τραύματα που βιώνουν αποκλεισμένοι ή ημι-αποκλεισμένοι έφηβοι. Και μόνο με το ανάθεμα η Αριστερά, η οποία θα όφειλε να είναι ανάχωμα στην εφηβική αποκτήνωση,  μοιάζει τόσο παλιά όσο έμοιαζε κάποτε ο Αυγουστίνος Καντιώτης.   

efood… for thought

Το να πει κανείς ότι ο καπιταλισμός είναι εκμεταλλευτικός είναι σα να λέει πως ο ήλιος βγαίνει από την ανατολή. Το efood είναι κατεξοχήν παράδειγμα ληστρικής απληστίας καθώς τη στιγμή ακριβώς που είναι στην κορυφή και πουλάει «τρελά», επιλέγει να «σκουπίσει» το τραπέζι και να τα πάει όλα σε βάρος αυτών που το κάνουν να είναι αυτό που είναι σε τελική ανάλυση. Αν δεν έρθει «ντελιβεράς» στην πόρτα δεν υπάρχει ούτε food ούτε efood. H εφαρμογή από μόνη της δεν τρώγεται.  

Στη φάση αυτή τα social media αποδείχθηκαν όντως social και υποχρέωσαν την εταιρεία – η οποία ταΐζει διαφημιστικά σχεδόν όλα τα mainstream media – να αναδιπλωθεί και να αποδώσει σε «παρεξήγηση» την απόπειρα αλλαγής του καθεστώτος συνεργασίας με τους εργαζομένους της. «Καλέ παίζαμε…» που λέει ο νταής 10χρονος που κάνει μπούλινγκ στα άλλα παιδάκια και τα έχει όλη μέρα στη φάπα.  Γι αυτό και το  #cancel efood λειτούργησε.   Ο καπιταλισμός εκτός από εκμεταλλευτικός έχει και πολύ ισχυρό ένστικτο επιβίωσης. H τελευταία γραμμή άμυνας είναι να κάνεις τον ηλίθιο.  

Σε μια άλλη εποχή θα ήταν πολύ πιθανό ενδεχόμενο  να είμαι στην ομάδα επικοινωνιακής διαχείρισης της κρίσης στη συγκεκριμένη εταιρεία, όπως έχει συμβεί με πολλές άλλες.  Σήμερα δεν με ενδιαφέρει. Ο καπιταλισμός ακριβώς επειδή είναι εκμεταλλευτικός και με πολύ ισχυρό ένστικτο επιβίωσης έκανε μια απίστευτη αποκάλυψη στην ανθρωπότητα. Απέδειξε πως η πραγματικότητα είναι θέμα αντίληψής της. Grosso modo ότι είπε και η κβαντική. Ο καπιταλισμός είναι επιστημονικός και η μόνη οδός διαφυγής είναι ο επιστημολογικός αναρχισμός. Αλλά αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση.  

Αν και μέχρι να γίνει αυτή η συζήτηση,  το Είναι κλαίει βουβά. Κόσμος σκληρότητας και φόβου σε πρώτο πλάνο κάθε μέρα, όλη μέρα.  Γι αυτό πιες ένα… μιλκσεικ. Δώσε τη μάχη σου για τη γεύση που θα έχει. Λευκή βανίλια ή μαύρη σοκολάτα; Ή μήπως ζουμερή φραουλίτσα; Πάρε και δώρο μια πίτσα μαζί. Όλα σε προσυσκευασμένα «δώρα» σαν ανταμοιβή για τη συμμετοχή σου στο μεγάλο παιχνίδι.  Άντε ντε… πάρε το efood κι έφαγες. Εσένα.

Ο κύκλος του Ζορμπά έκλεισε

O Μίκης έκλεισε τον κύκλο που άνοιξε ο Καζαντζάκης. Τον κύκλο του Ζορμπά. Χορευτής και πολεμιστής. Ο άντρας που ανοίγει τα χέρια σαν φτερά και πάει ελεύθερα να βρει τη συντριβή του.

Πραγματικότητα ή μυθοπλασία, αποτέλεσε την τελευταία ελληνική πρόταση για το νόημα της ζωής στον κόσμο που ξεπέρασε την εθνική μας μοναξιά και αναγνωρίστηκε οικουμενικά. Έχτισε το μεταπολεμικό brand της χώρας και το τουριστικό θαύμα της. Ερχόταν ο Σουηδός χόρευε συρτάκι και εισέπνεε μια ριπή ανέμου από το άπειρο.

Ο κύκλος έκλεισε. Στο τέλος της μέρας κι ο Ζορμπάς μόνο ένας φαλλοκράτης θα μπορούσε να είναι, με τα τρέχοντα κριτήρια. Κι ενώ η αποδόμηση καλά κρατεί, μείναμε χωρίς λόγια, χωρίς ρυθμό. Μηδέν. Ίσως γι’ αυτό κλάψαμε ως κοινωνία, πηγαία και αυθόρμητα, τον Μίκη.

Η συλλογική νοημοσύνη μας, ξέρει με ακρίβεια πως βρισκόμαστε στο κενό.

Να ξεφορτωθούμε τη «σαβούρα»

Με ένα τρόπο «μαγνητίζουμε» τις εμπειρίες μας. Γι’ αυτό και το απροσδόκητο όταν εμφανίζεται είναι κάτι σαν τις ενημερώσεις για τις επιδιορθώσεις σφαλμάτων στο λογισμικό του κινητού.

Μόνο που στη ζωή αυτές τις «ενημερώσεις» δεν τις «κατεβάζουμε» το ίδιο εύκολα για να πάμε παρακάτω και προτιμούμε να τις αγνοούμε, έχοντας μια τρομερή εξαρτησιακή εμμονή με το παρελθόν και τα «φαντάσματά» του. Προφανώς επειδή το θεωρούμε πιο οικείο και το έχουμε ωραιοποιήσει τόσο ώστε να το νοσταλγούμε κιόλας.

Όμως η αλήθεια είναι πως αν δεν ξεφορτωθούμε όλη αυτή τη «σαβούρα» που έχουμε σωρεύσει μέσα μας κατά τρόπο χαοτικό κι αν δεν ανοίξουμε κάνα παράθυρο να μπει φως, το μόνο που μπορούμε να περιμένουμε είναι το ένα απροσδόκητο να διαδέχεται το άλλο μέχρι να σβήσει η «οθόνη».

Αυτό που δεν ξέρουμε…

Η τέχνη στέλνει μηνύματα στην τέχνη της ζωής. Όπως εν προκειμένω με το γεωμετρικό έργο ενός σύγχρονου Ισπανού καλλιτέχνη, του Fernando Daza, στο οποίο προσωπικά βλέπω μια «αρχαϊκή» mandala. Το παγκόσμιο συλλογικό ασυνείδητο από τον αχανή βυθό της τρικυμίας που ζούμε στην επιφάνεια της ιστορίας,  εκφράζει την προτροπή για επιστροφή στα θεμελιώδη. Και ποια είναι αυτά; Πρώτον ότι οι μάζες γίνονται πάντα εστίες ψυχικών επιδημιών. Δεύτερον όσοι/ες το αντιλαμβάνονται αναζητούν καταφύγιο προστασίας και αναγεννητικού μετασχηματισμού, όπως συμβολίζεται από τα ινδικά mandala.
Υπάρχει μια ωραία σχετική ιστορία. Κάποτε ένας ιδιότροπος γέρος ζούσε σε μια σπηλιά, όπου είχε καταφύγει για να σωθεί από το θόρυβο των χωριών. Ο κόσμος έλεγε πως είναι μάγος και γι αυτό ο γέρος είχε μαθητές που ήλπιζαν να μάθουν από αυτόν την τέχνη της μαγείας. Ο ίδιος όμως δεν ενδιαφερόταν καθόλου γι αυτό. Το μόνο που ήθελε ήταν να μάθει αυτό που δεν γνώριζε, αλλά που ήταν σίγουρος πως συμβαίνει συνέχεια. Αφού διαλογίστηκε για πάρα πολύ καιρό πάνω σε εκείνο που βρίσκεται πέρα από το διαλογισμό, δεν έβλεπε καμία άλλη διέξοδο από το να πάρει ένα κομμάτι κόκκινη κιμωλία και να αρχίσει να σχεδιάζει κάθε είδους διαγράμματα πάνω στους τοίχους της σπηλιάς, για να βρει τη μορφή που μπορεί να είχε αυτό που δεν ήξερε. Μετά από πολλές προσπάθειες ανακάλυψε τον κύκλο. «Αυτό είναι σωστό» είπε. «Και τώρα θα κάνω ένα τετράπλευρο μέσα του!». Το σχεδίασε και αισθάνθηκε πως το σχήμα ήταν ολοκληρωμένο. Οι μαθητές του ήταν περίεργοι αλλά το μόνο που καταλάβαιναν ήταν πως ο γέρος κάτι σκάρωνε και θα έδιναν τα πάντα να ανακαλύψουν τι είναι αυτό. Όταν τον ρωτούσαν «τι κάνεις εκεί;» αυτός δεν απαντούσε. Όταν όμως ανακάλυψαν το σχήμα στον τοίχο και είπαν «Να, αυτό είναι!», άρχισαν όλοι να αντιγράφουν και να μιμούνται το σχήμα. Αλλά με αυτό τον τρόπο αντέστρεψαν όλη τη διαδικασία χωρίς να το καταλάβουν. Έφτιαξαν πρώτα το αποτέλεσμα ελπίζοντας πως έτσι θα επαναλαμβανόταν από μόνη της, η διαδικασία που είχε οδηγήσει σε αυτό. Έτσι συνέβη τότε και έτσι εξακολουθεί να συμβαίνει και τώρα.