Μηνιαία αρχεία: Ιουνίου 2016

Brexit και “tea time” για την Ευρώπη

teaΣε ένα υποθετικό «παγκόσμιο μουσείο χαμένων επαγγελμάτων», δίπλα στον βροχοποιό κατακτά επάξια τη θέση που του πρέπει και ο δημοσκόπος πλέον.  Το γεγονός πως η Ευρώπη κοιμήθηκε το βράδυ της Πέμπτης με Bremain και ξύπνησε το πρωί της Παρασκευής με Brexit, θα καταχωρηθεί ως μια από τις πλέον κολοσσιαίες δημοσκοπικές αποτυχίες.

Αντίθετα το αποτέλεσμα δεν εξέπληξε όσους δεν μένουν στα δεδομένα από τις «ερευνητικές τεχνικές», γνωρίζοντας πως τα αποτελέσματα δεν είναι της τεχνικής αλλά ορισμένου τρόπου εφαρμογής της.  Διαβάζω αυτό τον καιρό ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του Παύλου Χρήστου http://pxristou.blogspot.gr/ με τον τίτλο « Σύγκρουση. Πολιτική. Οικονομία. Το πρόσταγμα της ριζοσπαστικής δημοκρατίας» όπου εκεί ο συγγραφέας κάνει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επισήμανση, γράφοντας: «Σχετικά  με την Βρετανία, η κατάσταση είναι διφορούμενη όσον αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αν το κεντρικό στοιχείο της γαλλικής πολιτικής είναι η “μεγαλειότητα”, της Βρετανίας είναι η “ανεξαρτησιότητα”. Ακόμα δε, ούσα σε κάποιο βαθμό απομονωμένη από την ήπειρο, με πολύ μικρότερη ανταλλαγή ανθρώπων, η πρόοδος προς τις ευρωπαϊκές θέσεις του (βρετανικού) λαού γενικά σημειώνεται με αργούς ρυθμούς, σε σύγκριση με άλλες χώρες. Κατά παράδοξο τρόπο, τούτο σημαίνει ότι η πολιτική ηγεσία και η κοινή γνώμη, συνεργάζονται  στενά ως προς τις θέσεις που τηρούν. Πολλοί Βρετανοί δύσκολα κατανοούν τόσο την ιδέα της ομοσπονδίας όσο και της προσάρτησης , τα σαφή όρια της εξουσίας στο κέντρο και την διατήρηση της ανώτατης εξουσίας στη βάση της περιφέρειας. Επιπλέον, οι βρετανικές παραδόσεις ευνοούν τις βαθμιαίες εξελίξεις εντός των άγραφων αλλά αυστηρώς τηρουμένων ορίων των θεσμοθετημένων εθίμων και όχι την ιδέα της αλλαγής μέσω συνταγματικών μηχανισμών, κάτι που είναι καλά γνωστό στην γηραιά ήπειρο.».

Αυτή την «ανεξαρτησιότητα» επιβεβαίωσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μ. Βρετανία και η πρόγνωση φαινόταν, τουλάχιστον μέσα από μια προσέγγιση  πιο συνολικής και  ολοκληρωμένης συνάρτησης δεδομένων και παραγόντων. Είναι η ίδια «ανεξαρτησιότητα» που επέτρεπε,  όπως έγραψε κάποτε ο Τζορτζ Όργουελ,  να υπάρχουν δυο «σχολές σκέψης» σε κάθε βρετανική οικογένεια αναφορικά με το μείζον και αμφιλεγόμενο ζήτημα του αν πρέπει να σερβίρεται πρώτα το τσάι και αναδεύοντάς το να προστίθεται το γάλα ή το αντίθετο. Θα ήταν αδιανόητο για τους Βρετανούς να εφαρμόσουν μια ευρωπαϊκή οδηγία για το πώς πρέπει να σερβίρεται το τσάι.

Tea time για την Ευρώπη. Ακριβώς αυτό είναι που αναδεικνύει το BREXIT: την τάση των απλών καθημερινών ανθρώπων να θέλουν να νιώσουν πως είναι αφεντικά στο σπίτι τους και όχι έρμαια κάποιου κλειστού κλαμπ γραφειο-τεχνοκρατών που πέρα από κάθε κοινωνικό έλεγχο και δημοκρατική νομιμοποίηση αποφασίζουν από τις Βρυξέλλες για το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Και την ίδια ακριβώς «ανεξαρτησία» επιζητούν οι λαοί και σε άλλες χώρες της Ε.Ε, της Γαλλίας πλέον συμπεριλαμβανομένης.

Το κατά πόσο είναι πραγματικά εφικτή μια τέτοια «ανεξαρτησία» μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη υπερδικτυωμένη οικονομία είναι το μείζον ερώτημα που μοιραία ανακύπτει. Και εν πάση περιπτώσει αν το μέγεθος της Μ. Βρετανίας είναι τέτοιο που μπορεί να πειραματιστεί με την απάντηση, ισχύει το ίδιο για χώρες όπως για παράδειγμα η Δανία ή η  Ελλάδα;

Σίγουρα το μέγεθος μετράει. Αλλά κάποιες απαντήσεις μέσα στην ιστορία δεν θα τις πάρεις ποτέ αν δεν τολμήσεις να θέσεις το ερώτημα: Αν μπορώ καλύτερα μόνος μου, γιατί να μη το κάνω;

Σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να απαντήσει καμία δημοσκόπηση.

Αυτή είναι η βασική αρχή της τέχνης του επιχειρείν!

πρώτη δημοσίευση @ Rizopoulos Post

 

Συνταγματική Αναθεώρηση: χαιρέτα μου τον Πλάτωνα…

plato-hopeΤηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, οι σημερινοί καιροί των παρακμασμένων δυτικών δημοκρατιών μοιάζουν με τους καιρούς της παρακμασμένης αθηναϊκής δημοκρατίας, η οποία άλλωστε  αποτέλεσε,  σε γενικές γραμμές,   το ιδεατό πρότυπό τους.  Ήταν οι καιροί που έζησε ο Πλάτωνας και ένα μεγάλο μέρος του έργου του θέτει ακριβώς  το ερώτημα του πως μπορεί να γίνει η υπέρβαση αυτής της παρακμής ώστε η πετυχημένη Πολιτεία, η «καλλίπολις», να μη κινδυνεύσει σοβαρά να μείνει για πάντα ένας ορίζοντας.

Έχει ενδιαφέρον εξαιρετικό λοιπόν, φέρνοντας ταυτόχρονα στο νου μας τις περιστάσεις που βιώνουμε σήμερα, να παρακολουθήσουμε τις απαντήσεις που δίνει ο Πλάτωνας στην κατεύθυνση υπέρβασης της παρακμής, η οποία είχε  φτάσει τότε  στο σημείο να σκοτώσει,  νόμιμα αλλά καθόλου ηθικά, το δάσκαλό του, τον Σωκράτη. Ήταν το “House of Cards”  της εποχής.

Όπως τότε έτσι και τώρα κανείς δεν πίστευε τις σοφιστείες του δημόσιου λόγου  αλλά όλοι στρέφουν την προσοχή τους στη διαρροή μιας «ανώνυμης πηγής».   Το «δαιμόνιο» που είπε ο Σωκράτης. Κι ήταν αρκετό αυτό το «τσίμπημα» της σωκρατικής «αλογόμυγας»  για να μεταμορφωθεί ο κορυφαίος Έλληνας φιλόσοφος  σε απειλή για το καθεστώς της παρακμής που συντηρούσε και αναπαρήγαγε την αθλιότητα ως όρο της επιβίωσής του.

Παρά τη βολική παρουσίαση του Πλάτωνα ως αντιδραστικού φιλοσόφου και οπαδού της «φωτισμένης δεσποτείας», η αλήθεια είναι πως η κοινωνική τάξη που ονειρεύεται ο Πλάτωνας δεν είναι η τάξη της φωλιάς τερμιτών, όπως αυτή που αναπόδραστα οδηγούμαστε σήμερα. Για την αντίληψη του Πλάτωνα κάθε πολίτης μέσα σε κάθε τάξη πρέπει να μπορεί να αποκτά μια ισορροπία στις τρεις λειτουργίες της ψυχοσύνθεσής του. Αυτό σημαίνει πως όποιος κι αν είναι ο κοινωνικός του ρόλος, θα πρέπει να μπορεί να είναι ο εαυτός του. Και μόνο τότε το κράτος μπορεί να είναι αρμονικό.  Οπότε και κύριο καθήκον του κυβερνήτη είναι να εξασφαλίζει στην Αρμονία όλες τις ευκαιρίες, τόσο μέσα στο άτομο όσο και μέσα στο κράτος. Για τον Πλάτωνα, για όποιον θέλει να εφαρμόσει μια συνεπή πολιτική σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να έχει την πραγματική γνώση για να το κάνει. Κι έτσι εισάγει στην πολιτική θεωρία του την έννοια του «φιλόσοφου – βασιλιά».

Όμως ο Πλάτωνας στον «Πολιτικό» δεν έχει ψευδαισθήσεις και αυταπάτες . «Αφού όμως δεν υπάρχει καθόλου βασιλιάς, που να γεννιέται μέσα στα κράτη όπως οι βασίλισσες στα σμήνη των μελισσών, είναι αναγκαίο να μαζευόμαστε σε γενικές συνελεύσεις και να συντάσσομε κώδικες, προσπαθώντας να ακολουθούμε κατά γράμμα τις διατάξεις του πιο αυθεντικού Συντάγματος» εξηγεί.

Αφού λοιπόν ένας τέτοιος ιδανικός ηγέτης είναι ουτοπικός πρέπει να στραφούμε στην αμέσως επόμενη καλύτερη διακυβέρνηση η οποία μπορεί να πάρει πολλές μορφές, ωστόσο σίγουρα προϋποθέτει να μαζευόμαστε για συντάξουμε σύνταγμα με όση συναίνεση είναι δυνατή. Για τον Πλάτωνα σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής δεν υπάρχει άλλη κατεύθυνση από το να αναζητήσουμε το Σύνταγμα του καλύτερου πραγματοποιήσιμου κράτους, για το οποίο όπως λέει «ο νομοθέτης δεν πρέπει να θεσπίζει απόλυτες ανώτατες αρχές, αλλά από το άλλο μέρος ούτε εξουσίες, που δεν ισορροπούν μεταξύ τους εξαιτίας της ανάμειξής τους».

Η παρακμασμένη ελληνική δημοκρατία έχει σήμερα ανάγκη από ένα  νέο Σύνταγμα και όχι από έναν «φωτισμένο ηγεμόνα», όποιος κι αν είναι αυτός. Ωστόσο για την εξαγγελθείσα Συνταγματική Αναθεώρηση υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος να καταστεί  αντικείμενο του τρέχοντος πολιτικού ανταγωνισμού και να αντιμετωπιστεί με επικοινωνιακούς όρους, ενώ είναι υπαρκτή η ανάγκη να φτιάξουμε «το Σύνταγμα του καλύτερου πραγματοποιήσιμου κράτους», με την εμπλοκή στη διαδικασία αυτή του συνόλου της κοινωνίας.

Στο βαθμό λοιπόν που μια αριστερή κυβέρνηση παίρνει την  πρωτοβουλία της  Συνταγματικής Αναθεώρησης,  αν μη τι άλλο οφείλει να δώσει ειδικό βάρος στη συμμετοχή των πολιτών. Προσωπικά μάλιστα δεν βρίσκω καθόλου κακή την ιδέα για δημοψήφισμα, αρκεί ασφαλώς να υπάρχει ουσιαστικό πολιτικό διακύβευμα. Να  υπάρχουν δηλαδή προτάσεις που θα επιδιώκουν την εναρμόνιση και όχι τη σύγκρουση, στο πλαίσιο ενός κράτους που θα εγγυάται σε κάθε πολίτη πως μπορεί να είναι ο εαυτός του και όχι ένα φοβισμένο και πανικόβλητο ανθρωπάκι.

Θέλει η κυβέρνηση πραγματικά να ανοίξει μια συζήτηση σε αυτή την έκταση; Δεν το ξέρω. Μακάρι να το θέλει. Αλλιώς θα πρόκειται για «μία από τα ίδια», γεγονός  που θα αφήσει παντελώς αδιάφορη την κοινωνία,  επιτείνοντας την αίσθηση ενός πολιτικού συστήματος αναξιόπιστου,  το οποίο φροντίζει μόνο για την αναπαραγωγή των προνομίων του.

Η τελευταία εναλλακτική του «αστικού μπλοκ» θα είναι ο Sakis;

CaptureΗ στρατηγική του θαύματος. Αυτή είναι η στρατηγική που ακολουθεί αυτή την ώρα η ελληνική κυβέρνηση. Λέει «ναι σε όλα», προσδοκώντας σε ένα θαύμα που θα τη σώσει από τις συνέπειες των υπογραφών που βάζει σε ό,τι φέρνουν μπροστά της οι δανειστές.

Ο αυξημένος ΦΠΑ είναι ήδη πραγματικότητα. Και το ταξικό πρόσημο που έχει αυτή η επιλογή είναι πολύ συγκεκριμένο, έστω κι αν το μέτρο μοιάζει ταξικά ουδέτερο. Επιβαρύνει τα λαϊκά εισοδήματα και τις μικρές επιχειρήσεις.  Μπορεί το να παράγεις και να καταναλώνεις στην Ελλάδα  να μην έχει την παραμικρή προστιθέμενη αξία, παρ’ όλα αυτά ο ΦΠΑ τα τελευταία έξι χρόνια (των μνημονίων) ανέβηκε έξι μονάδες, ήτοι μια μονάδα το χρόνο και απ’ όλους τους «μαθητευόμενους μάγους» που «έσωζαν» και «σώζουν» ακόμη τη χώρα. Φόρος Πολιτικής Αναξιοπιστίας θα πρέπει να μετονομαστεί για να συνειδητοποιούμε και τι πληρώνουμε στην πραγματικότητα.

Η κριτική στην κυβέρνηση δεν σημαίνει αυτομάτως πως θέλουμε πρωθυπουργό τον Κυριάκο. Αυτό το φτηνό επιχείρημα δεν πείθει κανέναν. Και εν πάση περιπτώσει, το «ή μαζί μας ή εναντίον μας» δεν συνάδει με το αριστερό ήθος, τουλάχιστον μιας αριστεράς που ήθελε να είναι κινηματική, αντιιεραρχική, αντιγραφειοκρατική και πλουραλιστική. Η κριτική και ο έλεγχος είναι οξυγόνο ακόμη και για αυτή την ημιθανή δημοκρατία στην οποία ζούμε. Αντί λοιπόν να αναζητούνται (ή και να κατασκευάζονται) «εχθροί του λαού» ίσως μια ματιά, που και που, στον καθρέπτη να βοηθούσε περισσότερο.

Αλλά ο Τσίπρας βρίσκει και τα κάνει. Βρίσκει μια κοινωνία σε αφασία και την ελίτ σε πλήρη σύγχυση.  Δεν είδατε που  ξαφνικά έπιασαν  κι έβαλαν «μπουγάδα» βραδιάτικα στον ΣΚΑΙ με συνεντευξιαζόμενο τον τέως.  Πόση απελπισία!  Οι μόνοι που το χάρηκαν ήταν κάτι «Βενιζελικοί» που εκείνο το βράδυ διακινούσαν το σενάριο πως «για καθε Κοκό υπάρχει πάντα ένας Βενιζέλος»!

Είναι λοιπόν  σαφές  πως ο Τσίπρας «παίζει μπάλα» μόνος του. Κανένας και τίποτα δεν φαίνεται στον ορίζοντα που να μπορεί να ανατρέψει το σύστημα ηγεμονίας που χτίζει. Αν  κρίνω μάλιστα από την πολιτική «ευφυΐα» της πρωτοβουλίας ‪#‎παραιτηθείτε, υποψιάζομαι βάσιμα πως η τελευταία εναλλακτική του «αστικού μπλοκ» θα είναι ο Σάκης Ρουβάς.

ΥΓ1: Διάβασα κάπου πως ο Ψινάκης πήγε στην Κίνα και γύρισε με 400 εκατομμύρια ευρώ για το Δήμο Μαραθώνα. Σκεφτείτε αν πάει ο Sakis πόσα θα φέρει…

ΥΓ2: Το 2,5%  που έγραψε δημοσκοπικά η Ζωή την καθιστά εκ των πραγμάτων «παίκτρια» στο «τραπέζι», στο βαθμό τουλάχιστον  που το κόμμα της καταφέρει να εκφράσει πολιτικά περισσότερο έναν συνταγματικό πατριωτισμό και λιγότερο τις αφελείς κομμουνιστογενείς  ονειρώξεις των «λαφαζανιστών». Η τύχη της είναι αποκλειστικά στα χέρια της.

Πρώτη δημοσίευση: rizopoulos post